Afgelopen week publiceerde Fantasyboeken.org een column van Rianne Werring, met als tagline: Reageer meer! Ik las het met veel interesse, omdat ik natuurlijk als schrijver van te recenseren boeken aan de andere kant van de tafel zit. Ik kan me haar uitgangspunt goed voorstellen; juist omdat recenseren zo subjectief is, zou je als recensent graag een reactie willen zien van de schrijver – wat die van de recensie denkt, welke stukken zij of hij gemist heeft in het boek, hoe de ervaring nog verrijkt kan worden. Ik snap helemaal wat ze bedoelt, want in dialoog met de schrijver kan de recensent nog veel dieper op een boek ingaan en gavere inzichten krijgen en delen met de rest van de wereld.
Ik moet echter toegeven dat ik over deze column een paar dagen heb moeten nadenken, want mijn eerste instinct is dat reageren op een recensie een ongelofelijke faux-pas is, vooral als hij een erg ‘meh’ gevoel geeft. Moet je nu echt gaan protesteren als iemand je visie niet ziet… of erger nog, niet snapt? Als er gecommuniceerd wordt, en het bericht niet doorkomt, is dat dan de ‘schuld’ van de zender of van de ontvanger? Had je dan niet als schrijver beter moeten communiceren? Of moet je het gewoon laten gaan? Als schrijver heb je absoluut geen controle over wat voor gevoelens de lezer bij je verhaal krijgt; of de associaties die het opwekt.
Dit heb ik al gemerkt tijdens de verhalen die ik schreef voor Fantastels: in het juryrapport van mijn eerste inzending in 2011 werd er door het ene juryrapport opgemerkt dat de relatie tussen de twee broers geforceerd aanvoelde en dat hun dialogen ietwat houterig waren, en het andere jurylid genoot van de dialogen en hoe Logan en Jamie echt als broers aandeden. Dit was in hetzelfde juryrapport! Uitgaande van precies hetzelfde materiaal, werden dezelfde zinnen op compleet verschillende manieren geïnterpreteerd. Hier kan je als schrijver zo weinig aan doen.
Met de recensies voor Stof en Schitteringen heb ik tot dusverre geluk gehad, maar zelfs hier merkte ik dat sommige dingen wat polariserend werkten: het drugsgebruik van de personages werd door de ene recensente als ietwat afstotend ervaren, terwijl de ander het juist wel leuk vond omdat het ’t verhaal een wat rauwer randje geeft. En ik als schrijver? Ik moet lachen, want het gebruik van partydrugs in het verhaal is voor mij helemaal niet zo belangrijk, buiten het feit dat het een onderdeel is van de hedonistische in-het-nu-levende levenshouding die Joy en Valeria met elkaar delen en wat in eerste instantie de hoeksteen van hun vriendschap is. (De échte reden waarom de personages zo aan de drugs zitten? Dat is omdat ik 39 graden koorts had toen ik de first draft van het verhaal schreef. Dat is ook de reden waarom nevel je mond doet tintelen – dat was de trachitol die ik toen voor mijn ontstoken keel aan het slikken was. Ahem!)
Veel interessanter zijn de reacties die er komen op de verhouding tussen Joy en Seamon. Het kost me echt moeite om hier mijn mond niet over open te doen, want oh, ik heb hele uitgesproken ideeën bij deze relatie. Ik weet alleen niet of het aan mij is om hier iets over te zeggen, want weet je, op het moment dat je verhaal de wijde wereld in gaat – op het moment dat het gepubliceerd wordt… dan is het verhaal niet meer van jou.
Dan is het eigendom van de lezer, die zijn of haar eigen gevoelens en ideeën heeft over het verhaal, en die zijn net zo valide (of misschien nog wel meer) als wat jij erover kan zeggen. Je kan alleen maar hopen en bidden dat er weinig verloren is gegaan in de communicatie tussen jou en de lezer, en dat zij of hij snapt wat je bedoelt. Ik heb er afgelopen februari al over geblogd, want het is een heel interessant spanningsveld, tussen schrijver en lezer. Of tussen schrijver en recensent. Moet ik echt met je in discussie gaan? Wil je écht wel weten wat ik ervan vind? Is mijn mening over het verhaal meer valide dan die van jou?
Ik weet het niet.
Maar dat gezegd hebbende…. wil je écht weten wat ik denk over de relatie tussen Joy en Seamon? Kom dan maar op! 😀
Kristal & explosies 
Ja, idd, zo denk ik er ook over. Tenzij uit een recensie blijkt dat de recensent het boek gewoon echt niet goed heeft gelezen, vind ik eigenlijk dat je geen recht van protesteren hebt. Zo iemand heeft toch tijd en moeite gestoken in het lezen van je boek en het schrijven van een recensie. Dat hij/zij vervolgens dingen anders interpreteert dan jij ze bedoelt had… Tja. Misschien heb je het dan gewoon niet op de juiste manier opgeschreven. En bovendien: zou een verhaal niet vreselijk saai zijn als alles maar op één manier te interpreteren is? Vaak vind ik het juist leuk om te zien hoe verschillend lezers reageren op bepaalde personages of verhaallijnen. Dat persoon #1 een bepaald personage geweldig vindt en persoon #2 juist een enorme hekel aan hem/haar heeft. (Arme Luuk, hihi.)
Aan de andere kant kan een dialoog tussen schrijver en recensent denk ik ook heel leerzaam zijn, hoewel ik niet weet of een dialoog (voor de schrijver) nu zo heel veel toevoegt aan een goed onderbouwde recensie.
P.S. Ik wil wel weten wat jij denkt over de relatie tussen Joy en Seamon. 😛
Jij eerst 😀
Laten we een discussie starten 😉
Haha, goed idee! Het is alweer een tijdje geleden dat ik Stof heb gelezen, dus misschien heb ik alle details niet meer helemaal in m’n hoofd zitten. Wat ik bij al jouw personages had, was dat ik zelfs als ik zelf zoiets nooit zou doen (ik vind alcohol enorm smerig en heb drugs nog nooit aangeraakt, hoewel ik weleens high ben geworden van de valeriaan-in-ethanoldampen tijdens een scheikundeproefje 😛 ), wel begreep waarom ze iets deden. En dat gold ook voor Joy en Seamon. Hoewel ik nooit zou doen wat Joy doet, overtuigde hun relatie me helemaal. Seamon is knap, spannend en misschien zelfs vooral beschadigd. Misschien is dat wel waarom ze zo bonden? Joy verzet zich tegen het systeem (in de gedaante van haar vader) en Seamon is door datzelfde systeem als tiener opgesloten en geboeid en heeft in de gevangenis allerlei narigheid meegemaakt. En ik denk dat Joy Seamon aardt, juist doordat ze zo weinig talent heeft.
…ik wilde nog wat diepe gedachten opschrijven, maar na een hele dag door de microscoop turen, werken mijn hersentjes helaas niet meer zo mee. *face palm*
Heh, interessant dat je dat zegt. Het helpt niet he, dat we al extra informatie hebben over hoe die relatie verder gaat omdat wij allebei al ‘gespoild’ zijn door “Bloed en Scherven”. :’)
(Het aarden klopt voor een deel wel; Joy ziet Seamon, en niet het supertalent. Joy is een van de eersten die Seamon vooral ziet/liefde geeft als *zichzelf*, als persoon. En na twee jaar in de gevangenis klampt Seamon zich vast aan ieder beetje genegenheid dat hij vinden kan.)
Maar op het moment dat ze elkaar ontmoeten in Zyx en de drie dagen die volgen – waarom doet Joy de dingen die ze doet? Wat ziet ze in Seamon? Initieel is het niet heel vreemd dat ze met hem naar bed wil; 1) ze is zo stoned als een garnaal en 2) de nacht ervoor lag ze nog met die blonde neveldealer in Kilvich in bed. Dit is hoe ze ís; Joy is heel vrij met genegenheid geven, en ze is absoluut niet terughoudend qua sex. Ze is hierin net zo hedonistisch als Valeria: ze houdt ervan om zich goed te voelen. Maar wat er daarna komt – dáár zit hem de crux.
Thoughts? 😀
Haha, Joy is echt zo ongeveer mijn tegenovergestelde! Dus goed van jou geschreven dat ik haar toch geloofwaardig vond. 😛
Weet je, ik vond het lastiger om te begrijpen waarom Seamon iets met háár doet. In Zyx is hij per slot van rekening op zoek naar iemand met talent om hem van zijn boeien af te helpen en ik neem aan dat hij toch wel gemerkt heeft dat Joy nauwelijks talent heeft voordat ze wild gingen zoenen. Bij Val weet ie dat ook zonder haar aan te raken. Verderop wordt het logischer, idd vanwege wat jij zegt dat hij zich vastklampt aan elk beetje genegenheid.
In de club was het ietwat verwarrender door de drukte om hen heen, waardoor hij niet heel erg goed een sense van haar kon krijgen. (Ik vermoed zomaar dat hij ook niet volledig nuchter was) Maargoed, zelfs als Joy niet degene was die hij zocht maar ze wel lief naar hem lachte, dan wilde hij best een drankje met haar doen. Ze is tenslotte een aantrekkelijke meid, hormonen, etcetera. Vervolgens pakte zij hem op zijn bek en leidde ze hem af – daar is ze goed in – en liet hij zich meeleiden.
Buiten in de frisse lucht, toen ze alleen waren, was het duidelijk: ze was écht niet degene die hij zocht. Dus hij stond op het punt om haar af te wijzen… en toen kwam Valeria aanlopen. 😀
Ah, ja, dat is wel logisch. (Also, LOL. Daarom drink ik dus niet. Goed, en omdat ik het smerig vind. 😛 ) Denk jij dat het (op de langere termijn) problemen tussen hen op gaat leveren dat hij megagetalenteerd is en Joy nauwelijks? Er is toch een belangrijk deel van zijn leven dat zij nooit echt zal kunnen begrijpen.
Mwah, van alle dingen waar ze problemen over kunnen krijgen, is het talentverschil een van de minder belangrijke onderdelen, denk ik. Ik zie veel meer beren op de weg in de vorm van Seamon’s PTSD en Joy’s reactie op de dingen die ze allebei (hebben) moeten doen om te overleven.
En dan is er ook nog de natuur van de personages; Joy is een flirt en maakt graag vrienden, en Seamon is veel meer ‘clingy’. Dat gaat op termijn ook wrijving veroorzaken, denk ik…