(zoals gepost op Geekstijl)

Misschien heb je de film gezien, of van het concept gehoord: in dit boek wordt een klas met Japanse tieners op een eiland gedropt en krijgen de opdracht mee om binnen drie dagen elkaar uit te moorden, totdat er eentje overblijft als de winnaar/enige overlevende… anders zullen ze allemaal sowieso sterven.  Wat zou jij doen in zo’n geval?

Dat is het concept van Koushun Takami’s boek, uitgekomen in 1999 in Japan (in 2003 vertaald in het Engels).

Het verhaal speelt zich af in een soort alternatieve realiteit waarin Japan een fascistische staat is, vol paranoia, achterdocht, en programma’s zoals Battle Royale. Het is geen televisieprogramma, maar het is pure realiteit: ieder jaar wordt er een klas van veertien- en vijftienjarigen ontvoerd en worden gedwongen elkaar te doden, zodat de overheid militaire data erover kan verzamelen. De ouders en kinderen die tegenstribbelen worden zonder pardon gedood. De tieners op het eiland krijgen een halsband om hun nek die over drie dagen explodeert als er tegen die tijd nog meer dan één van deze tieners ademt. Iedere tiener krijgt een willekeurig wapen toebedeeld in een rugzak, en vervolgens mogen ze het uitzoeken op het eiland met elkaar.

Het boek is ook verfilmd met een qua achtergrond iets zwakker plot, maar met beelden die heel intens zijn en als je het boek gelezen hebt, een hele goede achtergrond vormen voor het verhaal in het boek. Natuurlijk is er het een en ander veranderd en er zijn zeker verschillen, maar het gevoel van het boek is perfect vormgegeven, en de film is oprecht razend spannend. Vooral de scene in de vuurtoren (als je hem ziet/leest, weet je wat ik bedoel) had mijn hart in mijn keel zitten.

In deze recensie ga ik het vooral hebben over het boek; want die vond ik sterker dan de film.

Het concept: eigenlijk is Battle Royale het soort verhaal wat ik fantastisch vind. Ik trek mijn neus niet op voor een beetje gruwelijkheid in een verhaal, een inktzwart realisme waarin mensen tot het uiterste moeten gaan. Als amateur schrijver is Battle Royale het verhaal dat ik geschreven had willen hebben. Het is een soort hedentijdse Lord of the Flies. Pijnlijk, recht voor zijn raap, een spiegel voor onze menselijkheid, maar toch met een sprankje hoop, heldendom en idealisme. Stel je voor dat je als vijftienjarige gedwongen wordt om je klasgenoten te vermoorden – anders word je zelf vermoord. Wat zou je doen? Weiger je mee te spelen en spring je van een rots af? Pak je een wapen en probeer je te overleven? Wie kan je vertrouwen? Hoe kun je overleven?

De personages: Ik ben dol op goede personages in een verhaal, en Battle Royale heeft een uitgebreide cast. Ondanks dat het vijftienjarige Japanse tieners zijn, en qua cultuur en leeftijd toch een wereld van me verwijderd zijn, vond ik ze nog steeds heel erg menselijk. Oh, er waren natuurlijk personages die compleet gestoord waren, en de platte zwart/wit personages. Dat lijkt me logisch, want veel tijd kon de schrijver niet met allemaal doorbrengen. Er waren 40 kinderen in die klas en iedereen had een korter of langer moment in het spotlicht. Maar ze maken fouten, ze gaan door het lint, worden hysterisch, vertrouwen elkaar (of niet), verraden elkaar… ze reageren allemaal verschillend op de situaties. Maar er zijn een paar personages die centraal staan aan het verhaal.

Shinji. Shogo. Shuya. Noriko. Mitsuko. Kazuo… sommigen waren doodeng als personage, compleet gestoord, anderen waren begaan, sympathiek. Shuya en Noriko waren heel lief samen, terwijl ze een beetje verliefd op elkaar werden. Kazuo and Shinji – de twee favoieten, compleet briljant om verschillende redenen. Mitsuko was zowel tragisch als angstaanjagend. En Shogo… zijn verhaal was het meest tragisch van allemaal.

Ik moet wel toegeven dat ik soms problemen had met de namen. Omdat er veertig personages waren en hun namen zo heel Japans zijn, had ik soms geen idee meer over wie het ging en wie nu precies wie was. Er waren veel personages, en sommige namen leken ook heel erg op elkaar. Gelukkig loste de schrijver het op door in derde persoon te schrijven en een namenlijst bij de hand te houden. En naarmate een groot deel van de cast af viel, werd het gemakkelijker om iedereen uit elkaar te houden.

De schrijfstijl: Dit was hetgeen waar ik het meest tegenaan liep, maar ik weet niet zo goed of ik het als een kritische noot moet noemen. Ik kan me voorstellen dat mensen hier op afhaken. De schrijver maakt gebruik van stijlfiguren en grammatica die hier weinig gebruikt worden. Ik weet niet of dit komt omdat dit zijn unieke stijl is, dat het iets Japans is, of dat het komt omdat het vertaald is naar het Engels (ik neem aan dat een Nederlandse vertaling weer anders zou zijn), maar de schrijfstijl werkte bij tijd en wijle een beetje vervreemdend. Beschrijvingen kwamen soms compleet verkeerd over, en sommige van de beelden en vergelijkingen die geschetst werden zou ik persoonlijk nooit maken. Dat gezegd hebbende was het nog steeds goed leesbaar, en op zich dan ook wel weer exotisch.

De spanning en sensatie: Het boek begint meteen in volle vaart – je wordt in een situatie geslingerd met de personages en hoewel er soms de tijd genomen wordt voor een flashback of een beschrijving, is het boek vol actie, spanning, bloed, zweet, en tranen. Verraad, verliefdheid en moord wisselen elkaar af in een razend tempo. Ik heb tijdens mijn eerste keer lezen een keer zelfs in woede tegen mijn boek geschreeuwd omdat ik niet kon geloven wat er gebeurde. Inmiddels heb ik de film nu enkele keren gezien en ik denk dat dit mijn derde keer wasdat ik het boek las, maar tijdens de eind confrontatie tussen de laatste paar overgebleven tieners zat ik met een bonzend hart, net zoals bij de scène in de vuurtoren. Dus wat dat betreft is er een prima product afgeleverd. Stephen King staat niet voor niets op de cover met een aanprijzing – ik denk dat de grootste horrorschrijver aan deze kant van de aardbol een verhaal als dit zeker waardeert… net zoals ik dat deed, als lezer.

Wat betreft de film: ga hem zeker kijken! Ik heb genoten van het boek, maar de film zag ik eerst en die krijgt een gemiddelde van 7.2 van de recensenten op IMDB. Alles bij elkaar genomen vind ik het boek beter dan de film (dat is eigenlijk meestal wel zo, hè?), maar ze kunnen prima naast elkaar bestaan. Voor de dubbele plezier, ga gewoon voor allebei! De film is een cult klassieker, en het boek mag je niet missen. Wat betreft de vervolgfilm, Requiem, die kan je wat mij betreft laten liggen. De manga schijnt wèl aardig te zijn… dus er is genoeg Battle Royale om aan je trekken te komen!